พระลบกรุหนองสะเหน้า ลำพูน

ประวัติ…
… … หนองสะเน่ามีเรื่องเล่ากันสืบต่อมาว่า ในสมัยที่พระนางจามเทวีได้เสด็จขึ้นมาครองเมืองหริภุญชัยนั้น มีขุนลัวะผู้หนึ่งนามว่า วิลังคราช เป็นใหญ่ในหมู่ลัวะทั้งหลาย มีถิ่นฐานอยู่ที่เขาใหญ่ ติดต่อกับดอยสุเทพ ขุนวิลังคราช ได้มีจิตปฏิพัทธ์ในพระนางจามเทวีแต่พระนางไม่เสน่หาด้วย ขุนวิลังคราชจึงโกรธยกกองทัพมาประชิดพระนคร ขุนวิลังคราชผู้นี้มีวิชาอาคมมาก ได้พุ่งหอกมาตกตรงบริเวณหนองสะเหน้า ทำให้เกิดดินยุบกลายเป็นหนองสะเหน้า พระนางจามเทวีจึงได้ให้พระโอรสทั้งสองของพระองค์ยกทัพออกไปขับไล่ และได้ให้พระโอรสทรงพระเศวตคชาธาร คือภู่ก่ำงาเขียวไปออกศึก ด้วยฤทธิ์แห่งประกายงาของพระเศวต บรรดาลให้ไพร่พลข้าศึกหน้ามืดตามัว หวั่นไหวแตกทัพพ่ายสิ้น พระเศวตคชาธาร ภู่ก่ำงาเขียว คือช้างเผือกงาดำ ซึ่งเป็นช้างคู่บารมีของพระนางจามเทวี เรื่องของภู่ก่ำงาเขียวนี้ยังมีหลักฐานจนถึงทุกวันนี้คือมีกู่หรือเจดีย์อยู่ คือกู่ช้าง ตามตำนานบอกไว้ว่าเป็นที่ฝังศพของพระยาช้า งสารภู่ก่ำงาเขียว ซึ่งเป็นช้างคู่บุญบารมีของพระนางจามเทวี และเคยเป็นพาหนะทรงของพระเจ้ามหันตยศ และพระเจ้าอนันตยศ ออกศึกปราบขุนวิลังคะ พอข้าศึกเห็นปลายงาของภู่ก่ำงาเขียวมีรัศมีดังดวงไฟ ก็พากันแตกตื่นหลบหนีไปสิ้น เมื่อภู่ก่ำงาเขียวตายแล้ว กล่าวกันว่า ถ้าจะเอาศพพระยาช้างนี้ไปฝัง ถ้าฝังเอาหัวหรือปลายงาไปทางทิศใดแล้ว ผู้ที่อยู่ในทิศนั้นจะล้มตายได้ความลำบาก จึงจัดเอาสรีระร่างของช้างสารนี้นั่งลงให้ชูงาขึ้นไปในอากาศ แล้วก่ออิฐโบกปูนเป็นวงรอบตัวช้างขึ้นไป กู่ช้างนี้ตั้งอยู่ห่างจากศาลากลางจังหวัด ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 2 กิโลเมตร … …